Kategori:
Edebiyat
Yazar:
Peyami Safa
Yayınevi:
ötüken Neşriyat
Zıpçıktılar
Tanıtım Bülteni
İlk defa 3 Aralık 1924’te Tevhid-i Efkâr gazetesinde tefrika edilmeye başlanan ve 1925’te kitap olarak basılan Zıpçıktılar, 1941 ve 1943’te bazı bölümleri çıkartılarak Deli Gönlüm adıyla yeni harflere aktarılmıştı. Zıpçıktılar, Fatih’te yaşayan ve görücü usulüyle evlenmek istemeyen genç bir kızın peşine takılan zampara bir delikanlının, türlü ayak oyunlarıyla hayata geçirdiği, daha sonra da cinayet ve yasak aşkla gölgelenecek bu çok hareketli evlilik sayesinde, Şişli’de bir apartmana geçerek sınıf atlamasının hikâyesidir. Romanın ilk kısmı, delikanlının evliliğin gerçekleşmesi için verdiği uğraşları ve yasak aşkını, ikinci kısmı ise Şişli’deki apartman hayatını anlatır. Peyami Safa, romanın gerek Fatih’in konu edildiği ilk kısmında, gerekse Şişli’deki “çarpık” ilişkilerin ele alındığı ikinci kısmında, kültürün modernleşme adı altında Batı etkisine koşulsuz teslim edilmesine karşı milliyetçi ve muhafazakâr bir refleksle tepki vererek geleneksel mahallelere sirayet eden bu etkiyi, tüm kültürün çökmesine neden olacak tehlikeli bir çatlak olarak değerlendirir. Bununla birlikte Doğu ve Batı’yı iki farklı kutup halinde ele alan roman, kadın ve erkeği aynı ölçüde kutuplaştırmaz. Mertlik göstermek gereken yerde kadınların önden gittiği, dediğini yaptırmak için erkeklere fiziksel şiddet uyguladığı, erkeklerin duygularıyla boğuştuğu ve aciz kaldığı, bir tarafın diğerine dönüştüğü ve bu döngünün farklı şekillerde tekrarlandığı sahnelerle, yer yer akışkan bir toplumsal cinsiyet portresi çizip romanın trajik sonunu “Türk erkeği” için bir ahlâk dersine dönüştürerek bağlar. Türk edebiyatında alışık olduğumuz tarzda, “kötü kadın” tarafından yoldan çıkarılan ve türlü acılar çekip pişman olan bir erkekten değil, bizzat yoldan çıkarandan, “ahlâksızdan” verilen bir derstir bu. Nahid Sırrı Örik’in, “…birtakım iddialı ve güya edebî romanlardan daha canlı ve muvaffakiyetli bir kitap…” olarak değerlendirdiği Zıpçıktılar’ı, Çimen Günay-Erkol’un titiz aktarımı ve notlarıyla sunuyoruz.
Kitap Yorumları - (2 Yorum)
Harika bir roman yemin ediyorum Peyami Safa’nın çoğu kitabını okumuşumdur ama bu bambaşkaydı. İnsan analizleri, harika kurgu, yaşayorsunuz sanki olayın içindesiniz…
Peyami Safa okumaya bayılıyorum. Zıpçıktılar okurken col keyif aldığım bir kitaptı. Herkesin okumasını isterim.
Benzer Kitaplar
Charles Baudelaire
Langston Hughes
Ölene Kadar
Nerede Eski Eşkiyalar
Lübnanlı Corci Şahin Atiyye ve Şiirleri
Fikirleri ve Mücadelesiyle
Klasik ve Çağdaş Dönem Fıkıh Metinleri
Dişi Aslanın İtirafı
Kısmetse Olur
Konuşan Kadınlar
Kıyamet Meleği 19
Yani…
Arka Pencere Kısa Dalga Podcast Metinleri
Öyle ya da Böyle “Bir Şekilde Hayattayız”
Gayatri C. Spivak ile Söyleşiler Yapısöküm Postkolonyalizm Madunluk