Bir kaygı döneminden geçiyoruz ama etrafımızda olan bitenleri de, içimizde olan bitenleri de dikkatle izliyoruz. Böylesi dönemlerde içimizdeki boşluktan aşağı bakabilmek nasıl da önem kazanıyor. Milletçe ‘olmak cesareti’ni göstermemiz gerekiyor. Korkak davranmaya hakkımız yok: Avrupa’da totalitarizmi tırmandıran şey Hitler ya da Musollini’nin iktidarı ele geçirmesi değildi, boşluk içinde çırpınan toplumların bu kaygıyla baş etmek yerine kollektif nevroza sığınmaları, teslim olmalarıydı. Başa dönmüş oluyoruz: Farkındalık kaygıyı çoğaltır. Bir millet kendi eksikleriyle yüzleşmekten hoşlanmayabilir ama farkına vardıkça, eksikliklerini ve bu arada elbette kuvvetlerini tanıdıkça o boşluğu onaracaktır. Evet, yaşamak yorulmaktır ama bunun için güzeldir. ~Var olmak ve var kalmak, cesaret ister. ~