Türkistan... Doğusu ile batısı ile tek bir coğrafi birlik. Kim uydurmuş Çin Türkistanı, Rus Türkistanı, Sovyet Türkistanı terimlerini... Ne coğrafi, ne tarihi bir anlamı var bunların. Kıymet-i harbiyesi yok... Tarih boyunca emperyal güçler hep sömürdü, egemen oldu, zulmetti Türkistan'a. Fakat Türkistan ne Çinli oldu, ne Rus oldu, ne de Sovyet oldu. Türkistan ezeli ve ebedi "vatan" olarak kaldı. Doğu Türkistan'da Uygur Türkleri yaşar. Konukseverdirler. Geleneklerine, göreneklerine bağlıdırlar. Çölün acımasız koşullarında zorlu bir yaşam savaşı verirler. Binbir madenle dolu Uygur diyarı, Turfan Çölü, Tarım havzası Çinlileştiriliyor yüzlerce yıldır. Kaşgay Göçer-Konar Türkleri... Bin yıldır mevsimlik göçlerle yaylalardan kışlaklara, kışlaklardan yaylalara gider gelirler. Gelenekleri görenekleri yücedir. Soylu Türk töresini yaşatırlar. Maharetli kadınların, kınalı elli genç kızların emek vererek, göz nuru dökerek dokudukları halılar sarayları, konakları süsler; para kazanan tecimendir... Şahlar ak devrim masallarıyla katlettiler Kaşgayları. Şahların dönemi kapandı da mollaların yönetiminde mutluluğu bulabildiler mi? Afganistan'a sığınmış Türkmenler... Tarih boyunca hep sancılı diyarlarda tedirgin yaşamışlar. Krallar, kabile reisleri zulmetmiş. Cengiz Han'ın orduları da yağmalamış otağlarını/Timur'un askerleri de... İç kargaşa hiç bitmemiş. Dış sömürücü güçlerin eli hiç çekilmemiş Afganistan üzerinden. Yaman süvariler yaşar bu diyarda. Vakhan koridorunun güzel insanları... Ve kadınları öyle ak tenlidir ki bu diyarın, içtikleri su boğazlarından geçerken görülür. Korkusuz atlılar buzkaşi oynarlar. Türkmen kızları nakış nakış halı dokur... Adı Nuristan'a çevrilmiş eski Kafiristan... Kafir olmaktan çıkıp ışıklar içinde mi yaşamışlar? Dağların arasında gizemli koyaklarda barınan benzersiz bir topluluk... Gelenekleriyle, görenekleriyle bir ada Nuristan...
Kitap Yorumları - (0 Yorum)