Geçtiğimiz yüzyılın en önemli özgürleşme kuramlarından birini sunan Umut İlkesi, hem Frankfurt Okulu ile bağıntısında hemde Sartre’ın da içinde yer aldığı Marksist Hümanizm akımı içinde tanımlanagelen ama her zaman “aykırı” olan bir filozofun,Bloch’un ana eseridir. Tanrıtanımaz bir dinin içinden konuşan, zamanla/tarihle peygamberâne bir ilişki kuran, bir umut vegelecek felsefesini, gelecek bir özgürlük krallığı düşünü sunan Bloch’un ütopyasının sosyalist bir ütopya olduğunu biliyoruz.Ama onun “reel sosyalizm”in ütopyayı gelecek kavramının dışında bırakan pozitivizminden de köklü bir şekilde ayrıldığınıda biliyoruz. Düşlemek, umut etmek ve eylemek arasındaki bağıntıyı, belirlenimci bir “yapma” iradesinde değil, özgürleştiricibir “isteme”de bulduğu için Bloch, tarihi insanlığın saklı düşlerinin hikâyesi olarak okur...Bloch’un ütopya kavramında sadece politik bir dönüştürme/ değiştirme arzusunu değil, aynı zamanda insanın değer yaratmakapasitesini de görmesi, onun gerçeklik kavramını pozitivist bir zeminde değil, yani olgusallık zemininde değil, hakikilik/sahicilikkavramının işaret ettiği zeminde yani ahlaksal alanla ilişkisinde tanımladığının göstergesidir... Sahicilik, özgürlük bilincinineylemin kılavuzu olmasında değil, eylemin bizzat kendisinin bu bilinci görünür kılan şey olmasında bulunur...Gelecek kategorisinin epeydir insanlığın ufkundan çıktığı, insanlığın fasit bir şimdiye kapandığı zamanlarda Bloch’uokumak, daha iyi bir yaşam arzusunun, aslında geleceğe açılan kapının kendisi olduğunu görmeyi/hatırlamayı sağlayabilir.Edebi, hatta şiirsel, kimi zaman da “sırlı” bir dille kelimelere dökülen bir insanlık hikâyesini, tarihe tanıklığın felsefi tarzınınbüyük örneklerinden birini okurken, bu “sırlı” dilin Türkçede dile gelmesinin zorluğunu aşmanın da büyüklüğü fark edilecektir.Nilgün Toker
Kitap Yorumları - (1 Yorum)
Bloch’un ilk kitabını okuduysanız, bu kitabı da zaten okuyacak ve bütünlüğü sağlayacaksınız.