Platon Düşüncesinde Tekhne Sanat ve Felsefenin Ortak Kökeni Üzerine Bir İnceleme
Tanıtım Bülteni
Platon, Politeia (Devlet) diyaloğunda psukhê’de (psyche, nefs) söz konusu bir “sahne değiştirme” (periakteon) fiili olarak betimlediği felsefe (philo-sophia) faaliyetinin, metin üzerinden mümkün bir muhakemenin konusu olamayacağını, hem diyaloglarının tümüyle sahne ekseninde bir oyun senaryosu oluşunda hem de doğrudan mektuplarında çok açık bir biçimde ortaya koymuştur. Buna rağmen, Aristoteles’ten başlayarak günümüze dek ‘felsefe’, tümüyle zihinsel kurguda bir kavramsal yorum olarak anlaşılmaktan ve tanımlanmaktan kurtulamamıştır. “Platon Düşüncesinde Tekhnê” bir kitap olarak Platon düşüncesinde fiil esasında belirlenen philosophia’nın, sanatın kökeninde yer alan sözcük olan tekhnê esasında ve ustası sophos (bilge) ekseninde nasıl tanımlandığını ortaya koymak amacıyla, diyalogları şimdiye dek yapıldığı gibi yazarının oluşturduğu kendi iç yapısının kuruluş ilkesini hiçe saymak yerine, aksine temel alarak, muhatap düzeyleri bakımından tasnif eden ve mevcut diğer tasnif ölçütlerinden (zaman sırası, tarz ölçümü vs.) oldukça farklı bir okuma önerisi sunuyor. Sonrasında ise elde edilen bu yeni ölçüt üzerinden, Platon sonrası düşünce tarihinin dönüm noktalarının, sanat ve felsefe ortak eksenindeki kavramlar temelinde eleştirel bir yorumunu yapıyor. Sırasıyla; Aristoteles’te katharsis (arınma), Kant’ta Erhaben (yüce), Nietzsche’de Rausch (coşku) ve Heidegger’de alêtheia (saklı olanın açılması olarak hakikat) üzerinden sanat ve hakikat bağlamında bir düşünce tarihi eleştirisi hattı oluşturuyor. Son kısımda ise sanat ve felsefenin günümüz sanatı içindeki anlamına yönelik bir adım olarak, sanatı Kant’tan sonra estetik düşüncede kabul edilen yönde biçimsel değil içeriğindeki kurucu mimetik fiil temelinde anlayan bir yaklaşım incelenerek ortaya konuluyor.
Rikkat dikkati hak eder. Kitapta Platon düşüncesinde ince bezeli bir kavram yolculuğunda, daha sonraları ona karşı gelen eleştirilerin nasıl Aristotelesçi bir okumadan ötürü olduğu ve paradoksal olarak nasıl Platoncu bir katharsis’i netice verdiğini görebilirsiniz. Felsefenin bu tecrübeye (katharsis) götürdüğü yerde, sanat ‘yapıt’ı da sanatçının failliğinin izini ‘eser’inde taşıyor.
Kitap Yorumları - (5 Yorum)
Bir yüksek lisans makalemi yazarken faydalanmıştım bu kitaptan. Platon üzerine yazılmış Türkçe’deki en iyi kitap bence. Çok net.
Platon üzerinde derinleşmek isteyenlerin istifade edebileceği bir çalışma. Oğuz Haşlakoğlu gizli bir cevher, ömrüne bereket
hocanın klasik düşünce okulunda verdiği dersleri takip edebilirsiniz.çok faydalı oluyor o zaman. kitap platon düşüncesine yeni soluklar getirebilir.
Hoca bu işleri türkiye de en iyi bilenlerden.mümkünse dersleri de bulunup izlenmeli.
Rikkat dikkati hak eder. Kitapta Platon düşüncesinde ince bezeli bir kavram yolculuğunda, daha sonraları ona karşı gelen eleştirilerin nasıl Aristotelesçi bir okumadan ötürü olduğu ve paradoksal olarak nasıl Platoncu bir katharsis’i netice verdiğini görebilirsiniz. Felsefenin bu tecrübeye (katharsis) götürdüğü yerde, sanat ‘yapıt’ı da sanatçının failliğinin izini ‘eser’inde taşıyor.